Licencja - znak Przekreślonego Kłosa

Licencję mogą uzyskać firmy, które wytwarzają produkty specjalistyczne przeznaczone dla osób z celiakią, takie jak mąka, pieczywo, ciasta, ciastka, makarony itp., ale także producenci żywności tradycyjnej – wędlin, słodyczy, nabiału itd. Istnieją jednak ograniczenia co do możliwości oznaczania konkretnych produktów jako bezglutenowe. Prawo (Codex Alimentarius) zabrania opisywania tak wyrobów, które są z natury bezglutenowe (np. jajka, owoce, nieprzetworzone mięso i ser, soki, kawa, herbata itp.).

Między certyfikowanym znakiem Przekreślonego Kłosa, a innymi podobnymi symbolami jest jedna podstawowa różnica. Licencja jest przyznawana tylko regularnie badanym i kontrolowanym pod kątem zawartości glutenu produktom. Może ją uzyskać tylko firma, w której odbył się audyt i została z nią podpisana umowa licencyjna. Konsumenci ufają produktom tak oznaczonym, ponieważ wiedzą, że z licencją wiąże się szereg wymogów, którym producenci muszą sprostać, a ich produkty są bezpieczne.

Nie ma jednak żadnego przymusu znakowania produktów w ten sposób – producent może dowolnie oznaczyć swój produkt, wymyślić dowolny symbol, pod warunkiem, że oznaczenie graficzne różni się znacznie od tego objętego licencją, ponieważ znak certyfikowany jest chroniony prawem.

Nie zawsze jednak wiemy, czy taki producent bada swoje produkty na zawartość glutenu czy też nie i czy spełnia standardy bezglutenowej produkcji.

Ponieważ ta wersja znaku jest objęta licencją, a co za tym idzie Stowarzyszenie jest w stałym kontakcie z producentem oraz ma dostęp do badań na zawartość glutenu w licencjonowanych produktach.  Nie mamy wiedzy na temat firm i bezpieczeństwa produktów, które funkcjonują poza systemem licencyjnym.

Licencję na znak Przekreślonego Kłosa posiada już kilkudziesięciu producentów. Dzięki rozpowszechnieniu się licencji mamy dostęp do różnorodnych produktów z gamy tzw. „zwykłej” żywności: bezpieczny nabiał, piwo, słodycze czy wędliny. Bezpieczna bezglutenowa żywność stała się bardziej dostępna i tańsza, co niezwykle poprawiło jakość życia polskich bezglutenowców na przestrzeni ostatnich lat.

Po otrzymaniu przez Stowarzyszenie wyników badań na zawartość glutenu produktów, które mają zostać objęte licencją, następuje audyt w zakładzie produkcyjnym. Podczas audytu uprawnieni pracownicy Stowarzyszenia sprawdzają każdy etap produkcji, począwszy od kontroli surowców użytych do produkcji wyrobów bezglutenowych (pod kątem zawartości glutenu) i dalszej analizy, czy na którymś z etapów produkcji nie ma zagrożenia zanieczyszczeniem glutenem.  Przez kilka lat prowadzenia projektu licencyjnego przeprowadziliśmy setki audytów. Większość z nich potwierdziła doskonałe przygotowanie firm do produkcji bezglutenowej, jednak były i takie przypadki, kiedy surowce i linie produkcyjne nie odpowiadały standardom produkcji bezglutenowej. Takie firmy nie mogły otrzymać licencji.

Dlatego audyt jest niezbędnym etapem procesu, który pozwala skontrolować czy bezpieczeństwo produkcji jest zachowane i czy firmy korzystają na pewno ze sprawdzonych i bezpiecznych surowców.

Licencja jest zawsze przyznawana na rok. Po roku procedura licencyjna jest powtarzana i jeśli wszystko jest w porządku, umowa zostaje przedłużona. Tak jest w większości przypadków.

Czasem jednak zdarza się, że firma np. z powodów ekonomicznych czy zmiany priorytetów rezygnuje z jakiejś linii swoich produktów.  Jeśli są to produkty objęte licencją, wówczas nie przedłużamy umowy. Podobnie dzieje się, kiedy firma zamierza zmienić skład produktu i dodać jakiś składnik zawierający gluten. Zdarza się też, że firma kończy swoją działalność i wtedy razem z firmą z rynku znikają także jej produkty licencjonowane.

Czasami też Stowarzyszenie nie przedłuża umowy licencyjnej, jeśli nie są spełnione warunki ponownego otrzymania licencji (audyt, kontrolne badania produktów), bądź występują poważne problemy w komunikacji z firmą, uniemożliwiające dalszą współpracę.